Çanakkale Muharebeleri, dört yıl süren Birinci Dünya Savaşı içinde 3 Kasım 1914 – 9 Ocak 1916 arasında Çanakkale Boğazı ile Gelibolu Yarımadası’nda cereyan eden kara ve deniz savaşlarına verilen addır.
Osmanlı’nın bu son muharebesi insanlık tarihinin en büyük savaşlarından birisidir.
Savaş, Osmanlı ve İtilaf devletlerini oluşturan İngiltere, Fransa ve Rusya arasında yaşanan bir savaş gibi görünse de, neredeyse tüm dünyanın içinde bulunduğu bir savaştır…
Savaşın nasıl başladığını anlamamız için öncelikli olarak 1789 Fransız ihtilaline kadar gitmeliyiz… ( Burada ayrıntıya girmeyeceğiz…)
Bilinmesi gereken iki başlık vardır. İttifak devletleri ve İtilaf devletleri.
İttifak Devletleri: Başını Almanya’nın çektiği, Avusturya-Macaristan ve İtalyadan oluşmakta idi.
İtilaf Devletleri: İngiltere’nin başı çektiği ve Fransa, Rusya’dan oluşmakta idi. “Avrupa devletlerinin bu şekilde ikiye ayrılmasının asıl sebebi dünya pazarları ile sömürgelerinin bölüşmesi ve Osmanlı Devletinin topraklarının paylaşılması idi…”
Neden, Çanakkale Boğazı?
İngiltere 3 Kasım’da Çanakkale Boğazı tahkimatını topa tutmaya başladı. Asıl hedef Boğazları geçip Osmanlı payitahtı İstanbul’u ele geçirmek ve bu devlete son ermekti…
Donanmalarıyla Çanakkale önlerine gelmiş olan İtilaf Devletleri’nin amacı bu ise de hedef Bizans’ın Konstantinapolis’ini geri almak ve Türkleri Anadolu’dan çıkarmak idi. Yani bu savaş aslında bir “Haçlı Seferi” idi. Batı dünyasının Haçlı Seferi düşüncesi hala devam ediyordu… 
Çanakkale Boğazı’nda düşmanın aldığı 18 Mart bozgunu, İtilaf devletlerine, karadan destek almaksızın yalnız deniz kuvvetleriyle boğazın geçilemeyeceğini göstermişti…
Deniz savaşında umduğunu bulamayan itilaf devleri, Gelibolu yarımadasına bir kara ordusu hazırladılar. İlk çıkarmalarını da 25 Nisan 1915 günü sabaha karşı Arıburnu’na, ikinci çıkarmalarını ise Seddülbahir’e yaptılar. Çanakkale Deniz Zaferi’nden sonra, bütün mahrumiyetlere ve mühimmat yetersizliğine rağmen Türk askeri, Gelibolu Kara Savaşlarında Çanakkale’nin geçilmez olduğunu bir kez daha ispat etmiş oldular…
Sonuçlar
11.yüzyılda başlayan ve aralıklarla devam eden Haçlı Seferlerinin en çetini olan bu savaşta, itilaf devletleri 410.000 İngiliz, 79.000 Fransız olmak üzere yarım milyona yakın askerle geldiler. İngiliz kuvvetlerinin toplam kaybı 213.981. Türk kuvvetlerinin ise, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı resmi kayıtlarına göre şehid sayımız, 213.882’dir…
Bu savaş sonrası 4 büyük imparatorluk çökmüştür. Osmanlı İmparatorluğu, Almanya İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Rus Çarlığı.
Kendilerini medeni diye addeden Avrupa, bu savaş ile sömürüsü olan ve masum, çaresiz insanları zorla silahaltına alarak kendi çıkarları uğruna, aralarında tarih boyunca hiçbir zaman husumet olmayan toplulukları karşı karşıya getirmişlerdir. Haçlı Zihniyeti bu olsa gerektir…
Şehidlerimiz sadece Çanakkale de yatmamaktadırlar. Tedavi için gönderildikleri İstanbul’da da tedavi sırasında ölen şehidlerimiz şuan, Edirnekapı şehidliğinde ve Karacaahmet mezarlıklarında yatmaktadırlar. Yani “Çanakkale; Karacaahmet’tedir, Edirnekapı’dadır
Anadolu’nun her köşesinden yiğitler vardı bu savaşta: Bursa, Balıkesir, Konya, Kastamonu, Denizli, Manisa, Çanakkale, Ankara, Aydın, İzmir, İstanbul, Kütahya, Sinop, Çorum, Mersin, Antalya, Bolu, Çankırı olmak üzere, şimdi sınırlarımız dışında olan, Şam, Batum, Manastır, Yemen, Üsküp, Tiran, Trablusgarp, İşkodra, Selanik, Silistre ve daha nice beldeden gelen, Türk, Kürt, Çerkez, Hemşin, Laz, Gürcü, Ermeni vatandaşlarımız birlik ve kardeşliğimizin bir göstergesi olarak Çanakkale Şehitliğinde yan yana yatmaktadırlar…
Her şeye Rağmen İlginç olan…
İtilaf devletleri, Çanakkale Zaferi’nden birkaç sene sonra Birinci Dünya Savaşı bittiğinde, müttefikleriyle birlikte mağlup sayılan Osmanlı Devleti ile yaptıkları Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra savaşarak geçemedikleri Çanakkale Boğazı’nı bu sefer kolaylıkla geçip İstanbul’a ulaşacak ve Osmanlı Devleti’nin başkentini işgal edeceklerdir…
İbret, Hayret, Dikkat ve Rikkat…
Kaynak : Emperyalizme Direniş Bilinci – Çanakkale ( Hat Yayınevi )
